Wie wordt de eerste nieuwe koning?
30 november 2011
In Nederland wordt al tijden openlijk gespeculeerd over het moment dat Willem-Alexander koning wordt. Volgend jaar, in 2013 of pas daarna? Niemand weet dat zeker, maar zeker lijkt wel dat koningin Beatrix niet tot haar dood op de troon zal zitten. In Nederland kennen we immers het systeem dat het staatshoofd op een bepaald moment plaats maakt voor de opvolger. En dat systeem zal langzaam maar zeker in steeds meer Europese monarchieën terrein winnen. Luxemburg heeft het al overgenomen en ik verwacht dat ook België binnen afzienbare tijd zal horen dat koning Albert plaats maakt voor zijn zoon. Sterker nog: het zou mij niet verbazen als België eerder een troonswisseling meemaakt dan Nederland. Koning Albert (77) is, zo hoor ik uit betrouwbare kring, zeer vermoeid na slopende jaren als staatshoofd met een achteruithollende gezondheid. Koningin Paola zou het liefst samen met haar echtgenoot nog wat mooie jaren beleven in hun Zuid-Franse villa, in plaats van haar dagen te moeten slijten in de grote en weinig persoonlijke Brusselse paleizen.
Prins Filip staat op zijn beurt al tijden te trappelen om koning te worden. Hij was al eens bijna koning, toen zijn oom Boudewijn overleed. Destijds vond premier Dehaeane echter dat Filip, die de beoogd opvolger van Boudewijn was, nog niet klaar was voor het koningschap. Vader Albert – die officieel de eerste in lijn van troonsopvolging was maar nooit enige aspiratie had om koning te worden – zou de taak enige tijd op zich nemen, maar zit inmiddels al 18 jaar op de troon. Veel Belgen zullen het moeilijk vinden als Albert besluit te stoppen. Maar net als in Nederland geldt in België ook dat het moment waarop de troonswisseling bekend gemaakt wordt, het geheim van het staatshoofd is.
Ook in Spanje, Noorwegen en Engeland kan natuurlijk elk moment een wisseling van de wacht plaatsvinden, al zal dat wel gepaard gaan met verdrietig nieuws. In deze landen is het vooralsnog de gewoonte dat een koning tot zijn dood aanblijft. Koning Harald (74) van Noorwegen en koning Juan Carlos (73) kwakkelen al een tijdje met hun gezondheid en als zij plotseling overlijden wordt hun zoon de nieuwe koning. En koningin Elizabeth mag dan ogenschijnlijk over een ijzeren gestel beschikken, toch valt het met haar 85 jaar moeilijk te voorspellen hoe lang ze nog zal regeren. Ik gun haar – en alle andere gekroonde hoofden van Europa – nog vele jaren, maar ik vraag me af of het in deze moderne tijd goed is voor een land om een hoogbejaard staatshoofd te hebben. Wisseling van de wacht om de zoveel jaar houdt de monarchie vers.