Op bezoek bij de koningin

9 juni 2009

Aan het hof gaat het er anders aan toe dan bij u of bij mij thuis. Zeker als het om een officiële gelegenheid gaat. De regeltjes luisteren nauw en vooral als je de eerste keer ten paleize wordt gevraagd, kan dat voor pure wanhoop zorgen. Zo is het zaak om niet te laat te komen, maar ook weer niet te vroeg. Alle gasten moeten binnen zijn voordat de koningin haar intrede doet bij de ontvangst. Met het enorme fileleed dat ons land kent, zorgt de uitnodiging van Hare Majesteit om bijvoorbeeld een receptie bij te wonen op paleis Noordeinde voor heel wat geplan. Ik ken een voorbeeld van mensen die twee uur voor aanvang van een ontvangst al in de buurt van het paleis in de auto zaten te wachten omdat ze bang waren in een file terecht te komen. Veel te vroeg in Den Haag zat er niets anders op dan te wachten tot ze zich eindelijk bij de paleispoorten durfden te gaan melden. Even een kopje koffie drinken of een broodje eten hadden ze niet gedurfd – er zouden eens vlekken kunnen komen op de nette (en nieuwe) kleding...Het is overigens niet alleen zo dat men binnen moet zijn voordat de koningin komt. Vertrekken vóór Hare Majesteit gaat is ook niet volgens protocol. Het is wellicht handig om even wat ervaren paleisbezoekers aan te schieten om te vragen hoe de regels zijn, want soms zijn die nogal verwarrend. Zo is het eigenlijk de bedoeling dat men beleefd weigert als de koningin vraagt of u een tweede kopje thee of koffie wilt, want ze geeft daarmee eigenlijk aan dat het gesprek ten einde is. Bij een lunch of diner aan het Engelse hof is het goed om te weten dat men daar aan richtingsgesprekken doet tijdens het eten.

Aan het hof gaat het er anders aan toe dan bij u of bij mij thuis. Zeker als het om een officiële gelegenheid gaat. De regeltjes luisteren nauw en vooral als je de eerste keer ten paleize wordt gevraagd, kan dat voor pure wanhoop zorgen. Zo is het zaak om niet te laat te komen, maar ook weer niet te vroeg. Alle gasten moeten binnen zijn voordat de koningin haar intrede doet bij de ontvangst. Met het enorme fileleed dat ons land kent, zorgt de uitnodiging van Hare Majesteit om bijvoorbeeld een receptie bij te wonen op paleis Noordeinde voor heel wat geplan. Ik ken een voorbeeld van mensen die twee uur voor aanvang van een ontvangst al in de buurt van het paleis in de auto zaten te wachten omdat ze bang waren in een file terecht te komen. Veel te vroeg in Den Haag zat er niets anders op dan te wachten tot ze zich eindelijk bij de paleispoorten durfden te gaan melden. Even een kopje koffie drinken of een broodje eten hadden ze niet gedurfd – er zouden eens vlekken kunnen komen op de nette (en nieuwe) kleding…
Het is overigens niet alleen zo dat men binnen moet zijn voordat de koningin komt. Vertrekken vóór Hare Majesteit gaat is ook niet volgens protocol. Het is wellicht handig om even wat ervaren paleisbezoekers aan te schieten om te vragen hoe de regels zijn, want soms zijn die nogal verwarrend. Zo is het eigenlijk de bedoeling dat men beleefd weigert als de koningin vraagt of u een tweede kopje thee of koffie wilt, want ze geeft daarmee eigenlijk aan dat het gesprek ten einde is. Bij een lunch of diner aan het Engelse hof is het goed om te weten dat men daar aan richtingsgesprekken doet tijdens het eten.

Het eerste deel van lunch of diner praat men met de persoon aan de linkerzijde, het tweede deel wordt er met degene die rechts zit van gedachten gewisseld. Zo komt iedereen aan bod en wordt voorkomen dat men alleen met de leukste, gezelligste of meest interessante tafelpartner praat. Wie het echter niet weet, zal zich er over verbazen dat hij of zij tijdens een deel van het diner wordt genegeerd…
Niet alle hofregels hebben de eeuwen overleefd. Vroeger was het gebruikelijk dat de koningen, hun familieleden en de belangrijkste gasten als eersten hun diner kregen geserveerd. Daarna kwamen de andere mensen aan tafel aan de beurt, in volgorde van de afstand die men van de koning of koningin zat. Wie aan het einde van de tafel zat had pech, want het protocol schreef voor dat, zodra de koning of koningin was uitgegeten, ook de andere gasten hun vork en mes moesten neerleggen. Wie aan het einde van de tafel zat – soms waren die heel lang – ging dus vaak met honger naar huis. In Oostenrijk werd zelfs een gerecht verzonnen, dat bedoeld was om de mensen die aan het eind van de tafel zaten bij thuiskomst na een hofdiner toch nog wat voor te zetten. Tafelspitz heet het gerecht, het bestaat uit mals gekookt rundvlees dat traditioneel geserveerd wordt met gebakken aardappelen.