Eens een koning, altijd een koning
17 juni 2015
De koning van Bulgarije, de koning van Roemenië, de koning van Griekenland. Drie koningen zonder land. Of is het beter te spreken van koningen zonder troon? In elk geval zorgt het nog steeds voor verwarring als we het hebben over koning Simeon van Bulgarije of zijn collega’s Constantijn van Griekenland en Mihai van Roemenië.
Die landen zijn geen koninkrijken meer, maar de voormalige staatshoofden zijn zichzelf koning blijven noemen omdat zij formeel nooit afstand hebben gedaan van de troon.
Voor Bulgarije en Roemenië kwam het einde van de monarchie na de Tweede Wereldoorlog, toen de communisten de macht overnamen. Koning Simeon van Bulgarije, toen nog een kind, moest het land met zijn moeder en zusje ontvluchten. Koning Mihai werd het land letterlijk met het pistool op de borst uitgezet. En Constantijn moest Griekenland verlaten na een staatsgreep. Het leven van een koning in ballingschap moet treurig zijn. Voor Mihai en Simeon duurde het leven in ballingschap lang en zij hadden op een gegeven moment de hoop zelfs opgegeven hun land ooit terug te zien. Constantijn deed meer moeite om terug te keren, maar voerde ook jarenlang een verbeten strijd met de Griekse regering om de bezittingen van zijn familie. Ik heb het altijd vreemd gevonden dat deze koningen hun kinderen niet de taal leerden van het land waarvan ze ooit koning waren. Maar misschien hoorde dat wel bij het pessimisme dat een koning in ballingschap overvalt.
In koninklijke kring is men verdreven koningen altijd met de status blijven behandelen uit de tijd van voordat ze uit hun land werden verdreven. Bij de lunch ter gelegenheid van het diamanten jubileum van koningin Elizabeth was dat goed te zien. Op de plekken direct naast haar zaten Simeon (rechts), Mihai (midden links) en Constantijn (uiterst links), omdat dit drietal al het langst koning was. Alle placeringen waren gedaan op dienstjaren en daardoor zat dit drietal het dichtst bij Elizabeth en moest de koningen en koninginnen van nog bestaande monarchieën iets verder weg zitten. Eens een koning, altijd een koning.
Maar zo’n behandeling kan wel leiden tot een diplomatiek incident. De regering van de Helleense Republiek – wij noemen het meestal gewoon Griekenland – maakte er jarenlang bezwaar tegen als Constantijn ergens als koning werd opgevoerd. Inmiddels lijkt men andere en grotere zorgen te hebben in Athene. Voor Mihai en Simeon kreeg het leven toch nog een beetje een happy end. Zij keerden allebei terug in hun land, waar ze een deel van hun bezittingen terugkregen en ook nog kunnen rekenen op de sympathie van dat deel van de bevolking dat goede herinneringen heeft aan de jaren dat het land nog een koninkrijk was.
