Brandschoon
21 december 2011
Er zijn twee affaires in de wereld van de royalty die momenteel volop aan de orde zijn. Allereerst de zeer serieuze aantijgingen aan het adres van de schoonzoon van koning Juan Carlos. Deze Iñaki Urdangarin is mogelijk betrokken bij een miljoenenfraude en misbruik van belastinggelden. Daarnaast zijn er de mogelijke connecties tussen de Zweedse koning en de onderwereld. In beide gevallen is nog niet helemaal duidelijk in hoeverre de betrokken royals schuldig zijn, maar de feiten die tot nu toe op tafel liggen spreken niet in hun voordeel. Pijnlijk is dat voor royals in opspraak geldt dat ze ineens minder geliefd zijn in de eigen koninklijke kring. In Zweden kan men moeilijk om het staatshoofd heen, maar nu al lijkt de koning zich bewust wat meer op de achtergrond te houden totdat de storm is gaan liggen. Voor Iñaki Urdangarin geldt dat alle ophaalbruggen van de paleizen waar hij tot voor kort ongelimiteerd toegang had, nu ineens in allerijl zullen worden opgetrokken zodra hij in aantocht is. Binnenskamers zal men misschien nog wel steun durven uitspreken voor hem, maar geen enkele royal zal zich momenteel willen associëren met de in opspraak geraakte Iñaki. Heel concreet betekent dat voorlopig dat we Iñaki niet meer zullen zien op feestjes van Máxima en Willem-Alexander, waar hij tot voor kort nog regelmatig bij was.
Royals moeten nu eenmaal brandschoon zijn. Dat hoort bij hun bijzondere positie. En verkeerde vrienden, foute financiers en louche zakenmannen doen daar afbreuk aan. Wij – het volk – willen kunnen opkijken naar deze mensen en verlangen daarbij dat ze bijna onmogelijk perfect zijn. Iedere misstap kan daardoor grote gevolgen hebben. Willem-Alexander en Máxima kregen het bijvoorbeeld moeilijk door hun villa in Mozambique, omdat dat project door louche zakenmensen was omgeven en minder rooskleurig bleek te zijn als dat het aanvankelijk was voorgesteld. Het duurde even, maar uiteindelijk besefte de kroonprins dat er maar een manier was om van alle ellende af te komen en dat was door uit het project te stappen. Daar zal binnenskamers best over zijn gevloekt, maar het was uiteindelijk wel de beste oplossing. En hoe pijnlijk het ook is: als Iñaki schuldig wordt bevonden en veroordeeld wordt, dan zal er voor zijn echtgenote Cristina geen andere oplossing zijn dan van haar man te scheiden. Hoeveel ze ook van hem houdt en hoezeer ze hem wellicht ook zal willen steunen: het feit dat ze getrouwd is met een veroordeelde man zal te pijnlijk zijn voor het Spaanse koninklijk huis. In de jaren zeventig ging dat overigens nog wel anders. Hier in Nederland werd destijds duidelijk dat prins Bernhard smeergeld had aangenomen van onder meer Lockheed. Toen was het nog zo dat de regering bang was te harde stappen tegen de prins te nemen uit angst dat koningin Juliana zou aftreden. Premier Den Uyl liet zelfs een document verdwijnen omdat hij wist dat het Bernhard nog meer zou belasten. Ik durf te stellen dat zoiets nu niet meer zou kunnen gebeuren. De tijden zijn zo veranderd dat zelfs een royal voor de rechter zal moeten verschijnen en desnoods in de bak verdwijnt.