Denemarken verliest een eigenzinnige prins

14 februari 2018

De Deense koningin Margrethe is haar steun en toeverlaat van ruim vijftig jaar kwijt. De afgelopen jaren moest ze het al in toenemende mate stellen zonder echtgenoot prins Henrik, die in 2016 met pensioen ging en daarna steeds vaker sukkelde met zijn gezondheid. Vorig jaar werd vastgesteld dat Henrik leed aan dementie.

De Franse diplomaat Henri de Monpezat maakte ongeveer in dezelfde tijd kennis met de Deense kroonprinses als de Duitse diplomaat Claus von Amsberg dat deed met de Nederlandse troonopvolgster Beatrix. Oppervlakkig beschouwd waren er ook wel parallellen in hun levensloop. Henri groeide deels op in de Franse kolonie Vietnam, en Claus bracht een deel van zijn jeugd door in Duits Oost-Afrika. Beiden moesten na de bekendmaking van hun verloving een land voor zich zien te winnen en zich een lastige nieuwe taal eigen maken.

Margrethe en de inmiddels tot Henrik omgedoopte Henri trouwden op 5 juni 1967. Margrethe kreeg twee zoons en werd al in 1972 koningin. De Deense prinsen Frederik en Joachim kregen dan ook niet altijd de liefde en aandacht die ze wilden hebben. Bovendien behielden de Denen een soort haat/liefde verhouding met de eigenzinnige en kunstzinnige Fransman.

Henrik wilde erkenning en de laatste jaren riep hij er steeds harder om, tot verdriet en gêne van koningin Margrethe. Hij wilde de titel 'koning-gemaal', als erkenning van zijn gelijkwaardige positie naast die van zijn vrouw. Om hem deels tegemoet te komen werd Henrik in 2005 opgeschaald naar 'prins-gemaal', maar tot zijn grote frustratie bleef 'koning' buiten bereik.

Vorig jaar kondigde hij om die reden ook aan af te zien van het al jaren geleden gemaakte plan om samen met Margrethe te worden bijgezet in de kathedraal van Roskilde. Als hij bij leven niet gelijk was, dan wilde hij ook niet in de koninklijke grafkerk worden begraven. Die aankondiging zorgde voor enorme ophef en onbegrip in Denemarken. De storm ging pas enigszins liggen toen in september de diagnose bekend werd dat Henrik dementie had.

Eind januari keerde hij ziek terug uit Egypte. Hij had een goedaardige tumor in zijn linkerlong, en een ernstige longinfectie. Van die ziekte is de prins niet meer hersteld. Op 13 februari werd hij overgebracht naar Fredensborg Slot om daar te sterven.