Weer boek over prins Bernhard

13 mei 2015

Al bij het overlijden van prins Bernhard was duidelijk dat het definitieve verhaal over hem nog niet geschreven was. En nu we ruim tien jaar verder zijn, zijn er weliswaar heel veel boeken verschenen met onthullingen over de prins, maar weten we nog altijd niet hoe het allemaal precies in zijn leven is gegaan.

Dat komt ook omdat prins Bernhard tijdens zijn leven een groot rookgordijn optrok en niet altijd de waarheid heeft gesproken. Dat is niet erg: de meeste prominenten hebben wel iets te verbergen en het is aan onderzoekers om na hun dood uit te zoeken hoe het precies zat. 
Afgelopen week is er weer een boek over prins Bernhard verschenen. Opmerkelijk genoeg niet in Nederland maar in Zuid-Afrika. Het boek heeft als titel Operation Lock And The War On Rhino Poaching (Operatie Slot En De Oorlog Tegen Neushoornstropers) Het boek is geschreven door John Hanks, die jarenlang een adviseur van de prins was. Hij reisde met prins Bernhard door Afrika om regeringen ervan te overtuigen hun dieren beter te beschermen. Omdat dat maar moeizaam ging, werd besloten tot een geheime operatie, die gefinancierd werd door de veiling van twee schilderijen van prinses Juliana. De verkoop leverde meer dan anderhalf miljoen gulden op, ver boven de geschatte waarde. De operatie werd echter een grote mislukking: in plaats van dieren te beschermen, raakten de leden van het team betrokken bij de handel in ivoor en neushoorns en werden er te nauwe banden onderhouden met het apartheidsregime. Ook werden Lock-huurlingen, gerecruteerd uit Groot-Brittannië en Duitsland, ingezet tegen leden van Nelson Mandela’s ANC. Mensen die met het geld van Juliana’s schilderijen waren opgeleid om dieren te beschermen, zouden later zelfs betrokken zijn bij een gruwelijke aanslag waarbij 39 doden vielen. 
De goede bedoelingen van Bernhard – want die waren er zeker – bleken vooral zeer naïef. Uiteindelijk raakte ook het Wereld Natuur Fonds, dat er zijdelings bij betrokken was, door de hele operatie in opspraak. John Hanks heeft nu een (Engelstalig) boek geschreven over de goede bedoelingen en hoe het allemaal is misgegaan. Het leest als een trein en geeft een mooi inzicht in hoe corrupt politici in Afrika kunnen zijn en hoe mensen die zich voordoen als dierenbeschermers soms totaal tegenovergestelde bedoelingen blijken te hebben. Prins Bernhard komt er in dit boek weliswaar goed vanaf, al vallen er ook vele smeuïge anekdotes over zijn gedrag en handel en wandel te lezen. Maar de vraag blijft waarom hij deze actie in hemelsnaam moest financieren, nog wel met privébezit van Juliana. Het is duidelijk: elk nieuw boek over Bernhard roept alleen maar weer nieuwe vragen op.