Wat mag de Koningin kosten?

4 maart 2009

Het wordt tijd dat we in dit land eens een principiële discussie gaan voeren over wat een Koninklijk Huis mag kosten. En ik vind dat we daarbij een zo groot mogelijke openheid moeten afdwingen bij de leden van het Huis van Oranje. Het is in mijn ogen moeilijk vol te houden dat de Oranjes geheim willen houden hoeveel ze waard zijn, als er tegelijkertijd wordt verwacht dat de belastingbetaler opdraait voor allerlei kosten voor privé-zaken van de leden van het Koninklijk Huis. Ik vind dat een monarchie best wat mag kosten. Bij het sprookje dat een Koninklijk Huis hoort te zijn, horen Paleizen, lakeien, lijfwachten, koetsen en tiara’s. Dat krijg je allemaal niet voor een paar stuivers. Hoe meer pracht en praal, hoe mooier het publiek het meestal vindt.

Het wordt tijd dat we in dit land eens een principiële discussie gaan voeren over wat een Koninklijk Huis mag kosten. En ik vind dat we daarbij een zo groot mogelijke openheid moeten afdwingen bij de leden van het Huis van Oranje. Het is in mijn ogen moeilijk vol te houden dat de Oranjes geheim willen houden hoeveel ze waard zijn, als er tegelijkertijd wordt verwacht dat de belastingbetaler opdraait voor allerlei kosten voor privé-zaken van de leden van het Koninklijk Huis.
Ik vind dat een monarchie best wat mag kosten. Bij het sprookje dat een Koninklijk Huis hoort te zijn, horen Paleizen, lakeien, lijfwachten, koetsen en tiara’s. Dat krijg je allemaal niet voor een paar stuivers. Hoe meer pracht en praal, hoe mooier het publiek het meestal vindt.

Het wordt pas moeilijk als we wel moeten betalen, maar er niets of nauwelijks iets voor terug krijgen. Dat de vakanties van de Koningin sinds kort privé moeten worden gehouden, is tot daar aan toe. Maar dan moet ze zelf ook maar betalen voor het op en neer vliegen naar haar vakantieadres, vind ik. Of wat te denken van de verbouwing van kasteel Drakensteyn, waarvan een deel van de renovatie – met name de beveiligingskosten – nu uit staatskas wordt betaald. Als het kasteeltje ooit verkocht gaat worden, wordt de opbrengst dan ook met de staat gedeeld?
Hetzelfde geldt voor het gebruik van De Groene Draeck. Het valt niet goed te praten dat we nog steeds voor het onderhoud van die boot betalen, als het gebruik van die boot als een strikte privézaak wordt gezien. En ook hier geldt: wie krijgt de opbrengst als de boot ooit wordt verkocht?
Het gedoe over geldzaken zorgt bij alle partijen steevast voor ergernis. Kijk maar naar de discussie over het fonds voor prinses Christina. Het publiek reageerde verbijsterd. Kamerleden maakten zich er druk over in het parlement en dat zorgde weer voor ergernis ten paleize, waar men vindt dat niemand iets met de financiële situatie van de jongste zus van de Koningin te maken heeft. Ik kan best inzien waarom Christina met rust gelaten moet worden. Maar juist omdat er voortdurend gedoe is rond geldzaken en de Oranjes, snap ik ook waarom veel mensen zich aan de regeling ergerden.
Waarom geeft de Koningin niet een keer gewoon inzage in het kapitaal en de zakelijke belangen van haar familie? Dan kan voor eens en voor altijd worden vastgesteld hoe rijk de Oranjes echt zijn en valt echt te beoordelen of al die zaken die nu op kosten van de belastingbetaler geschieden, echt nodig zijn. Zo’n discussie is écht nodig, want in deze tijd van recessie en crisis, worden de uitgaven van de Oranjes natuurlijk extra kritisch bekeken. En met mij vragen veel mensen zich in dit land af hoe het kan dat in Nederland de monarchie jaarlijks meer dan honderd miljoen euro kost. Hoewel een echt vergelijk moeilijk is te maken, lijkt het erop dat andere monarchieën hun koningshuis financieel veel korter houden. En daar wordt vaak wel verteld wat er precies wordt betaald en wat iets heeft gekost. De Engelse Koningin onderhoudt haar Paleizen en haar familie grotendeels zelf. En alles wat door de belastingbetaler wordt betaald, wordt tot achter de komma verantwoord. Zo moet het hier ook gaan. Premier Balkenende heeft het beloofd, maar ik moet het eerst zien, voordat ik echt geloof dat er wat gaat veranderen. En anders moeten de Oranjes maar voor lief blijven nemen dat hun financiën altijd voor gespreksstof zullen blijven zorgen.