Uit de gratie
9 augustus 2013
Koning Juan Carlos bracht niet lang geleden een bezoek aan Marokko. Hij werd daar met alle egards ontvangen door zijn Marokkaanse collega Mohammed VI. En tijdens deze ontmoeting zou ook het lot van diverse Spanjaarden die in Marokkaanse gevangenissen verbleven aan de orde zijn gekomen. Niet veel later maakte koning Mohammed bekend dat hij gratie verleende aan 47 Spanjaarden. En dat leidde weer tot woede bij vele Marokkanen. Vooral het feit dat een kinderverkrachter onder de vrijgelatenen zat, zorgde voor veel boosheid. Diverse woedende Marokkanen gingen demonstreren, wat hardhandig uit werd elkaar geslagen door de politie. Pas toen leek koning Mohammed te beseffen wat hij gedaan had. En toen hem duidelijk was dat onder de mensen aan wie hij gratie had verleend ook een man zat die 13 kinderen had verkracht, besloot hij de gratie meteen terug te draaien. De bewuste Spanjaard was echter inmiddels alweer op Spaans grondgebied. En Spanje levert geen eigen onderdanen uit...
Door het schandaal zijn twee koningen in het nauw gekomen. Mohammed vanwege de gratie en Juan Carlos vanwege het verzoek om gratie. Onbekend is of de Spaanse koning nadrukkelijk om de vrijlating van de kinderverkrachter heeft verzocht, of dat hij gewoon om de vrijlating van een aantal gevangenen heeft gevraagd. In Spanje en Marokko heeft men inmiddels een onderzoek aangekondigd en daarbij zullen ongetwijfeld andere mensen als schuldigen naar voren komen. Nog beter zou zijn om dit soort zaken helemaal niet meer aan koningen over te laten. Gratie is in mijn ogen iets uit vervlogen tijden, waarin vorsten sowieso het grootste deel van het landsbestuur op zich namen. Daarnaast is het een ondermijning van de rechtspraak. Een onafhankelijke rechter heeft, na wijs beraad, besloten iemand te veroordelen. En dan past het eigenlijk niet als iemand anders vervolgens kan besluiten de straf kwijt te schelden. Toch bestaat in de meeste monarchiëen nog steeds de mogelijkheid om een gratieverzoek te doen. Ook in Nederland moet zoiets worden gericht aan de koning, maar uiteindelijk wordt de rechter die de man of vrouw veroordeeld heeft om advies gevraagd, dat meestal wordt opgevolgd. Het voorbeeld uit Marokko geeft aan hoe gevoelig het verlenen van gratie kan liggen. De koningen van Spanje en Marokko mogen dan bij een kopje muntthee samen iets bekokstoofd hebben, toch zijn de gevolgen groot. Voor een kinderverkrachter uit de gratie vallen – dat wil toch niemand?
