Toespraak

30 december 2009

Koningin Beatrix zal met gemengde gevoelens terugkijken op haar kersttoespraak van 2009. Aan de ene kant zal ze blij zijn dat er zoveel mensen op gereageerd hebben, maar de vele kritiek die er kwam zal ze wellicht niet verwacht hebben. Ik vond het jammer dat de koningin niet stilstond bij de aanslag op haar familie, die aan zeven toeschouwers het leven kostte en die vele levens verwoestte. Voor de nabestaanden en de andere slachtoffers zal de kerst  heel moeilijk zijn geweest. En ik neem dat de koningin er zelf tijdens de feestdagen ook veel bij stil zal hebben gestaan. Maar waarom dan niet ook een paar woorden bij de kersttoespraak? Beatrix koos ervoor om de boodschap algemeen te houden en kwam met het bijna jaarlijks terugkerende thema van naastenliefde. Daar is niets mis mee. Maar bij de kritiek op de moderne communicatiemiddelen zet ik wel een vraagteken.

Koningin Beatrix zal met gemengde gevoelens terugkijken op haar kersttoespraak van 2009. Aan de ene kant zal ze blij zijn dat er zoveel mensen op gereageerd hebben, maar de vele kritiek die er kwam zal ze wellicht niet verwacht hebben.
Ik vond het jammer dat de koningin niet stilstond bij de aanslag op haar familie, die aan zeven toeschouwers het leven kostte en die vele levens verwoestte. Voor de nabestaanden en de andere slachtoffers zal de kerst  heel moeilijk zijn geweest. En ik neem dat de koningin er zelf tijdens de feestdagen ook veel bij stil zal hebben gestaan. Maar waarom dan niet ook een paar woorden bij de kersttoespraak? Beatrix koos ervoor om de boodschap algemeen te houden en kwam met het bijna jaarlijks terugkerende thema van naastenliefde. Daar is niets mis mee. Maar bij de kritiek op de moderne communicatiemiddelen zet ik wel een vraagteken.

Hier sprak iemand die duidelijk zelf geen Hyves, Facebook of Twitter gebruikt en ook nooit sms’t. En iemand die eigenlijk ook niet echt weet wat het allemaal is. Ik denk zelfs dat Beatrix haar eigen bevolking een beetje onderschat als ze echt denkt dat mensen het verschil tussen persoonlijke en virtuele contacten niet weten.
Ik ben zelf actief op Twitter en Facebook en ben er bepaald niet eenzamer of individualistischer door geworden. Sterker nog: via Twitter kun je communiceren met mensen met wie je anders niet zo snel in contact zult komen. Koningin Rania van Jordanië is een enthousiaste twitteraar en treedt direct in contact met mensen, met wie ze anders nooit zou spreken. En via Facebook kun je familie en vrienden op een gemakkelijke manier laten zien en weten waar je mee bezig bent. Je leert er vrienden van vrienden kennen en hebt eigenlijk meer contacten dan vroeger, omdat het niet beperkt blijft tot ontmoetingen of telefoontjes. Koningin Beatrix zou durf tonen om in 2010 een jaar op Twitter en Facebook of Hyves te gaan en dan echt open te staan voor alle mensen die haar daar een boodschap willen sturen of met haar in discussie willen gaan. Ik weet zeker dat het met veel respect zal gebeuren en er zal een wereld voor de koningin open gaan. Opvallend is overigens dat de Britse koningin Elizabeth in haar kersttoespraak juist meldde dat de moderne communicatiemiddelen haar onderdanen in het Gemenebest juist dichter bij elkaar heeft gebracht.
Maar waarom haalde Beatrix zo onverwacht fel uit naar internet-communicatie? Ik denk dat het te maken heeft met het recente gedoe  rondom de koninklijke familie. Er is in 2009 heel veel kritiek op de Oranjes geweest en natuurlijk heeft de koningin dat ook vernomen. Op de internetpagina’s van kranten stonden vaak zeer negatieve reacties van lezers onder de artikelen over de perikelen rond bijvoorbeeld het huis van Willem-Alexander in Afrika of de belastingconstructies van prinses Christina. Ik zelf was soms ook verbijsterd door de felle reacties en vooral de hoeveelheid van dergelijke reacties. Sommige kranten besloten zelfs om het gedeelte met reacties te sluiten, omdat de sfeer op hun fora wel erg anti-oranje werd. Natuurlijk heeft de koningin die reacties gezien of erover gehoord. En ze zal zich die kritiek zeer hebben aangetrokken. En dat leidde tot de volgende zinnen: ’De moderne technische mogelijkheden lijken mensen wel dichter bij elkaar te brengen, maar ze blijven op ’veilige’ afstand, schuilgaand achter hun schermen. Wij kunnen nu spreken zonder tevoorschijn te komen, zonder zelf gezien te worden, anoniem. Domweg, grofweg emoties uiten is makkelijk geworden. Op spreken zonder respect wordt niemand meer afgerekend.’ Ik vond haar klinken als iemand die zeer geschrokken is van de toon die sommige mensen aansloegen als het ging over haar familie. En ook als iemand die eigenlijk niet gewend is om kritiek te krijgen..