Op de barricaden

26 september 2012

Ik had niet verwacht ooit met een prinses op de barricaden te staan. En - eerlijk is eerlijk - dat is ook formeel nog steeds niet het geval. Maar het voelt wel zo. Onlangs besloot de Zuid-Afrikaanse regering dat Shell toestemming krijgt om proefboringen te starten in het natuurgebied De Karoo. Het bedrijf hoopt er schaliegas te kunnen gaan winnen.

Ik had niet verwacht ooit met een prinses op de barricaden te staan. En – eerlijk is eerlijk – dat is ook formeel nog steeds niet het geval. Maar het voelt wel zo. Onlangs besloot de Zuid-Afrikaanse regering dat Shell toestemming krijgt om proefboringen te starten in het natuurgebied De Karoo. Het bedrijf hoopt er schaliegas te kunnen gaan winnen.

Prinses Irene kocht 13 jaar geleden in De Karoo 7.500 hectare land met de bedoeling dit terug te geven aan de wildernis. Ik kom net als de prinses heel vaak in Zuid-Afrika en ken ook de prachtige Karoo ook goed. Irene noemde de plannen ’een ronduit desastreus en moreel onverantwoord project’. En daarin heeft ze gelijk. Het probleem van de boringen zit ’m in de methode die Shell wil gebruiken.

Het Brits-Nederlandse bedrijf, gespecialiseerd in olie- en gaswinning, wil in De Karoo hydraulisch gaan boren. Bij dit proces, dat meestal ’fracking’ wordt genoemd, wordt een mix van water, zand en chemicaliën in de grond gespoten. De stralen creëren fijne groeven in de rotsgrond, zodat het gas uit de rots kan ontsnappen en naar de oppervlakte stijgt. Deze methode is tot nu toe vooral in de Verenigde Staten gebruikt en is ook daar omstreden.

Voor De Karoo kunnen de gevolgen voor de regio aanzienlijk zijn. Het gebied werd jarenlang gebruikt voor intensieve veeteelt, maar in de afgelopen decennia zijn veel boeren vertrokken. Hierdoor heeft het land zich kunnen herstellen. Water is er schaars en daarom heeft Shell plannen om zeewater uit de oceaan naar De Karoo te pompen om dat te gebruiken voor het frackingproces. Door de gaswinning zal echter ook de infrastructuur van het gebied veranderen. Er moeten huizen gebouwd worden, nieuwe wegen aangelegd en leidingen voor het zeewater. En dan heb ik het nog niet eens over de gevolgen die het pompen van zeewater en chemicaliën voor de biodiversiteit kunnen hebben. Wie bedenkt dat ook in Nederland plannen zijn om naar schaliegas te gaan boren en dat onze eigen overheid daarover zegt dat de winning van dit gas omstreden is vanwege mogelijke milieugevolgen, snapt dat het niet alleen om De Karoo in Zuid-Afrika gaat. Het boren in de aarde op zoek naar energiebronnen is nog altijd de eerste keuze van bedrijven als Shell. En dat is jammer – en naar mijn mening ook verdrietig – want onze aarde geeft veel meer mogelijkheden. In Nederland is bijvoorbeeld veel meer te doen met windenergie. En in Zuid-Afrika met zonne-energie en de kracht van de oceaan. De mogelijkheden zijn er, maar ’we’ doen er nog veel te weinig mee. En dus wordt het wellicht tijd om op de barricaden te gaan staan. Liefst met een prinses, maar als het moet natuurlijk ook zónder!