Column: Mooi afscheid
20 juli 2011
In Oostenrijk leefde afgelopen week de monarchie weer een beetje op. En die tijdelijke opleving kwam, hoe bizar ook, door de dood van Otto von Habsburg. Hij was ooit de kroonprins van Oostenrijk en Hongarije, nadat zijn vader Karl keizer Franz Jozef – inderdaad, de man van Sissi – in 1916 was opgevolgd. Onder keizer Karl I eindigde deze dubbelmonarchie, maar wie Oostenrijk bezoekt ziet al snel dat er nog veel is dat herinnert aan de tijd dat de familie Habsburg het land regeerde. Alleen al in Wenen is op vele plekken nog het enorme wapen van het keizerlijk huis te zien en de vele prachtige paleizen bewijzen dat alles wat aan die tijd herinnert goed bewaard is gebleven. In het huidige Oostenrijk is er bijna niemand meer die terug zou willen keren naar de tijd van de monarchie, maar men heeft het verleden wel een plaats gegeven. En bij dat verleden hoort ook Otto von Habsburg, die op 98-jarige leeftijd overleed. Hij kreeg net geen staatsbegrafenis, maar indrukwekkend was het wel.
Een lange stoet van mensen uit alle delen van Oostenrijk in prachtige dirndls en jagerkostuums en een grote afvaardiging van Europese royalty begeleidde het lichaam van de man die ooit kroonprins was op zijn laatste tocht. Namens koningin Beatrix waren prins Carlos, prinses Annemarie en prins Jaime de Bourbon de Parme bij de plechtigheid. Zij zijn óók familie van Otto, wiens moeder een zus was van de grootvader van Carlos en Jaime.
Het oude volkslied van het keizerrijk– de Kaiserhymne – werd weer gespeeld in het bijzijn van het huidige staatshoofd van Oostenrijk en iedereen vond het mooi. Op de route naar de laatste rustplaats stond veel volk en sommigen leken zelfs te genieten van het feit dat er even weer keizerlijk vertoon in de stad was. Maar in feite werd het keizerlijke verleden weer een beetje meer afgesloten. Het boek is nog niet helemaal dicht, want de laatste keizer van Oostenrijk wacht nog altijd op zijn herbegrafenis in Wenen. Na de val van de monarchie werden Karl en zijn echtgenote Zita verbannen naar Madeira. Daar stierf de ex-keizer, op slechts 34-jarige leeftijd, aan de gevolgen van een longontsteking. Karl werd enkele jaren geleden zalig verklaard door de Paus, maar desondanks ligt hij nog altijd begraven op Madeira, terwijl zijn vrouw Zita en nu zijn zoon Otto hun laatste rustplaats hebben gevonden bij de andere keizers en keizerinnen van Oostenrijk, in de Kaisergruft in Wenen. Ongetwijfeld zal Karl binnen afzienbare tijd herenigd worden met zijn familie en dan kan Oostenrijk het keizerlijke verleden definitief afsluiten. Wenen wacht dus nog een keizerlijke begrafenis. Maar wanneer valt nog niet te zeggen. Misschien in 2016, 100 jaar nadat Karl de troon besteeg? Of in 2018, precies 100 jaar nadat het keizerrijk eindigde? We zullen zien.