Beatrix spreekt

14 mei 2014

Volgende week om deze tijd zit ik, als het goed is, op Sint Maarten. Prinses Beatrix opent daar het Koninkrijksjeugdparlement en ik mag daarbij zijn. Tijdens de zittingsdagen woont zij een aantal onderdelen en ontvangsten bij van het jeugdparlement en spreekt ze met enkele leden van de teams.

Het Koninkrijksjeugdparlement is het derde nationale evenement van het Nationaal Comité 200 jaar Koninkrijk en wordt georganiseerd in samenwerking met het Comité Koninkrijksrelaties. Voor Beatrix is het de eerste keer dat ze de voormalige Antillen bezoekt sinds haar aftreden. En wat bijzonder is: ze zal er een toespraak houden. Beatrix heeft in haar jaren als koningin vaak toespraken gehouden, maar dat gebeurde bijna allemaal bij voor de hand liggende gebeurtenissen: kerstmis, staatsbezoeken en natuurlijk de Troonrede. Ze sprak zelden op andere momenten in het openbaar. De keren dat ze dat wel deed, gaf ze vaak een mooi kijkje in haar wereld. Toen ze bijvoorbeeld in Leiden een eredoctoraat kreeg, gaf ze haar visie op het koningschap. Ze zei daar onder meer: ‘Ik ben mij ervan bewust dat het ambt alles om mij heen beheerst, actie en reactie bepaalt en woord en daad kleurt. Het koningschap legt beperkingen op, maar schept ook mogelijkheden. Het blijft een voortdurende uitdaging hieraan een maatschappelijke én persoonlijke invulling te geven.’

Ik ben dan ook benieuwd wat ze de jongeren uit ons koninkrijk in Sint Maarten zal gaan vertellen. Deze toespraken van Beatrix zijn, met het handjevol interviews dat ze gegeven heeft, de enige documenten die we hebben waarin we haarzelf over haar werk en haar leven hebben horen praten. En daar zullen de historici het waarschijnlijk mee moeten doen. Beatrix zal niet gaan terugblikken op haar jaren als koningin. Juliana deed dat wel, bijvoorbeeld in de speech die ze de avond voor haar troonsafstand uitsprak. En Wilhelmina schreef zelfs haar memoires, al waren die vooral vanuit godsdienstig oogpunt opgeschreven. Wilhelmina maakte het haar biografen wel weer moeilijk door aan het einde van haar leven veel brieven en documenten te verbranden. Wat er van Juliana, laat staan van Beatrix, in de kluizen van het Koninklijk Huisarchief wordt bewaard, weten we niet. Een extra reden om goed naar de toespraak te luisteren, want vooralsnog zullen we Beatrix niet zo vaak meer horen spreken.